شمع موتور سیکلت، قطعهای است که در وسایل نقلیه زیادی به کار میرود و اهمیت زیادی در کارایی آن وسیله نقلیه نیز خواهد داشت. بنابراین نگهداری از آن باید به بهترین شکل انجام شود تا مشکلی رخ ندهد. این قطعه در موتور سیکلتها نیز به کار میرود و با توجه به سیلندرهای موتور سیکلت، تعداد شمعهای آن نیز متفاوت میباشد. در برخی مواقع شمع موتور سیکلت بنا به دلایل مختلفی دچار خرابی میشوند که قبل از خرابی کامل، علائمی را نشان میدهند که به اقدام زود هنگام افراد کمک میکند. در صورتی که به این علائم بیتوجهی شود، خرابی قطعات مختلف موتور و شمع را در بر داشته و هزینه زیادی پشت دستتان باقی خواهد ماند. در ادامه این مطلب از یدک تیمچه، مرکز خرید اینترنتی لوازم یدکی موتور با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را درباره شمع موتور در اختیارتان قرار دهیم.
آشنایی با شمع موتور سیکلت
همانطور که گفتیم شمع یکی از اصلیترین قطعات موتور سیکلت است که در روشن شدن آن تاثیر زیادی دارد. شمعها معمولا از هفت قسمت مختلف تشکیل میشوند که عایق سرامیکی یا چینی، برنه شمع، پایه اتصال، الکترود منفی، الکترود مثبت، گپ و ترمینال شمع هستند و هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در زمان ورود سوخت به محفظه احتراق، سوخت به وسیله سیلندر، با هوا ترکیب شده و فشردهسازی میشود.
برای اینکه احتراق رخ دهد، شمع موتور باید جرقهای را ایجاد کند که بنزین را بسوزاند و انرژی حرارتی به انرژی حرکتی تبدیل شود. در اینجا موتور روشن شده و میتوانید به کار خود ادامه دهید. اما اگر که شمع موتور سیکلت خراب باشد، اتفاقات دیگر رخ خواهد داد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
چه عواملی باعث خرابی شمع موتور سیکلت میشود؟
دلایل زیادی وجود دارد که میتوانند باعث خرابی این قطعه شوند. سالم ماندن شمع موتور سیکلت تنها بستگی به نحوه استفاده از موتور دارد. اگر که از موتور سیکلت به درستی استفاده کنید، قطعا شمع موتور سیکلت عمر طولانی خواهد داشت. اما در مقابل اگر برای رسیدگی به موتور سیکلت هیچ کاری انجام ندهید، به احتمال زیادی علاوه بر شمع موتور سیکلت، شاهد خرابی قطعات دیگری نیز خواهید بود و هزینههای زیادی ایجاد خواهد شد. در ادامه عوامل خرابی شمع موتور سیکلت را معرفی خواهیم کرد.
احتراق ناقص در موتور
استارت در زمان درست یک مزیت برای موتور است و از به وجود آمده خرابی جلوگیری خواهد کرد. بنابراین استارت موتور نباید در زمانی زده شود که خیلی دیر و یا خیلی زود باشد. رسیدن سوخت به محفظه احتراق مدتی کوتاهی به طول میانجامد و نباید زودتر از این مدت به موتور استارت بزنید، زیرا باعث سوختن ناقص بنزین خواهید شد. همچنین دیر زدن استارت نیز باعث خرابی شمع موتور سیکلت خواهد شد و طول عمر آن را کاهش میدهد. باید بدانید که دیر و یا زود زدن استارت، باعث تجمع گاز در محفظه احتراق خواهد شد و زمانی که فشار زیادی به این محفظه وارد شود، گاز به صورت یکجا خارج خواهد شد که فشار زیادی به شمع موتور که تنها محل خروج گازها است، وارد میشود.
قدرت کم موتور سیکلت
زمانی که قدرت موتور بسیار پایین است، نیروی کمتری در آن در جریان بوده که میتواند به خرابی شمعها منتهی شود. قدرت کم موتور به این معنی است که کاربراتور نتواند سرعت لازم به به درون محفظه احتراق وارد کند. اگر دقیقتر توضیح دهیم، زمانی که سوخت وارد محفظه احتراق میشود، با سرعت بیشتری میسوزد و توان ایجاد شده آن نیز سریعتر از بین خواهد رفت. همین امر باعث میشود که مصرف بنزین حفظ شود، اما قدرت تولید شده توسط موتور کاهش یابد.
همچنین نسبت سوخت وارد شده به محفظه احتراق به اکسیژن نیز در قدرت موتور دخیل است. در برخی مواقع دیده شده است که حرارت زیاد حاصل از سوختن بنزین، باعث خم شدن شمعها و پیچ خوردگی آنها شده است. در این صورت باید بگوییم که تنها راه برای رفع مشکل تنظیم کاربراتور و تعویض شمع است.
خراب شدن سری شمع موتور سیکلت
سری شمع موتور سیکلت بخشی است که بیشترین استفاده از آن میشود و به علت در تماس بودن با قطعات دیگر، دچار فرسودگی و اصطکاک زیادی خواهد شد. باید بدانید که بخشی از یک قطعه که با قسمتهای برقی قطعات دیگر در ارتباط باشد، زودتر از بخشهای دیگر آن قطعه دچار خرابی خواهد شد. بنابراین، باید رسیدگی به این قطعات در اولویت قرار بگیرد و بهتر است که در کوتاه مدت، آن را بررسی کنید.
علائم نشان دهنده خرابی شمع موتور سیکلت
علائمی که نشان میدهند شمع موتور سیکلت در حال خرابی است، بسیار زیادی هستند. این علائم بیشتر به صورت خرابی نمایان میشوند. تشخیص خرابی شمع موتور سیکلت از پیش، بسیار سخت است، زیرا هیچ علائمی مبنی بر خرابی آن وجود ندارد. در صورتی که هیچ علائمی برای تعویض شمع وجود نداشته باشد، نشانه از سالم بودن آن خواهد بود. چند نکته برای خرابی شمع موتور سیکلت وجود دارد که باید بدانید. تعداد شمعهای هر موتور، با توجه به تعداد سیلندرهای داخلی آن متفاوت است، بنابراین هر چه تعداد سیلندرهای موتور بیشتر باشد، تعداد شمعها به کار رفته در آن نیز افزایش خواهد داشت.
اولین علامت خرابی شمع که بسیار رایج نیز است، کاهش قدرت موتور سیکلت میباشد که پس از یکنواخت بودن آن، به یکباره کاهش یافته و در برخی موارد نیز دیده شده که موتور خاموش میشود. دیگر مورد که میتواند به عنوان یک علامت رایج خود را نشان دهد، شنیدن صدای ناهنجار شبیه به شلیک است که از محفظه احتراق خارج میشود. در صورت بیتوجهی به این صداها ممکن است که موتور خودرو در حالت وخیمی قرار گرفته و خرابی زیادی به بار بیاورد.
علائم دیگری وجود دارد که میتواند نشان دهنده خرابی شمع موتور سیکلت باشد و برخی از آنها تنها با تمیز کردن شمع قابل رفع هستند و برخی دیگر حتما باید تعویض صورت بگیرد تا موتور به حالت عادی برگردد. شمع موتور دارای یک پلاگین است که از جنس پلاستیک بوده و روی آن با استفاده از یک ماده شبیه به روغن یا کربن پوشانده شده است. این پلاگین زمانی که زیادی داغ میشود، متورم شده و برای موتور مشکلات زیادی را به وجود میآورد که اولین آن خراب کردن شمع است. در ادامه شایعترین علائم نشان دهنده خرابی شمع را به شما خواهیم گفت:
افزایش مصرف سوخت پس از طی مسافتی کوتاه
اگر این اواخر، سوخت شما سریعتر به اتمام میرسد و تعداد مراجعه شما به پمپ بنزین، زیادتر از قبل شده، باید بدانید که شمع موتور سیکلتتان دچار خرابی شده است. اگر شمع موتور سیکلت خراب شده باشد، پس از طی کردن مسافت کوتاهی، سطح بنزین موتور کاهش چشمگیری پیدا میکند که هزینه زیادی را نیز برای راننده موتور برای خرید بنزین ایجاد میکند. دلیل رخ دادن این مشکل، وجود آلودگی و کثیفی بر روی شمع است که احتمالا با تمیز کردن این قطعه، مشکل نیز رفع میشود. اما اگر که این مشکل هنوز ادامه داشت، یا باید شمع را تعویض کنید و یا قطعه دیگری خراب خواهد شد.
کاهش شتابگیری موتور و قدرت آن
موتور سیکلتها به شتاب اولیه معروف هستند و در صورتی که این ویژگی از آنها سلب شود، به یک وسیله نقلیه عادی تبدیل خواهند شد. معمولا پس از اینکه شتاب موتور کاهش مییابد، اولین حدس افراد، شمع موتور سیکلت است، اما باید بدانید قطعات دیگر نیز در کاهش شتاب موتور سیکلت نقش دارد. موتور سیکلت در حالت عادی، با سرعت متعادل و روان به کار خود ادامه میدهد و برای شتابگیری گاز بیشتری نیاز دارد. در صورتی که موتور گاز نخورد، دلیل آن باز هم تجمع آلودگی بر روی شمع است. همانطور که گفتیم کثیفی شمع باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی میشود که در برخی مواقع به استارت نخورد، ریپ زدن و خفع کردن موتور سیکلت نیز ختم میشود.
خفه شدن موتور سیکلت
خفه شدن موتور سیکلت و استارت نخوردن آن نیز یکی از علائم خرابی شمع است. زمانی که در کارایی شمع اختلال به وجود میآید، جرقهها نامنظمی ایجاد خواهد شد که باعث ریپ زدن و خفه کردن موتور سیکلت میشود. در زمانی که قصد روشن کردن موتور را دارید و استارت میزنید، بلافاصله سوخت وارد محفظه احتراق شده و جرقه نزدن شمع، باعث خفه شدن سوخت در محفظه میشود. زمانی که این اتفاق رخ میدهد، بوی بنزین زیادی اطراف موتور را فرا گرفته و میتوانید خفگی را تشخیص دهید. مشکل فقط به اینجا ختم نمیشود، زمانی که بنزین خفه میشود، در محفظه احتراق نیز گازهایی جمع میشود که از حرکت پیستونها جلوگیری میکند. در نتیجه فرایند استارت زدن و حرکت، بیفایده خواهد بود.
خارج شدن گاز از اگزوز به صورت گاز خام
اگر در پشت موتور همیشه بوی عجیبی حس میکنید، باید به سراغ اگزوز بروید. در بسیاری از مواقع دیده شده است که گازهای مصرفی موتور از اگزوز خارج میشود. این گازها اغلب بوی نامطلوبی دارند که به دلیل جرقه نزدن شمع به وجود میآیند. در صورتی که شمع به درستی کار نکند و جرقه به موقع ایجاد نشود، باقی مانده گاز در محفظه احتراق حبس شده و نمیسوزد. یکی از عوامل شنیدن صدای مهیب از موتور سیکلت که شبیه به صدای شلیک است، این صدا به دلیل خارج شدن گازها میباشند. اگر خروج مایع را از اگزوز موتور سیکلت مشاهده کردید، مطمئن شوید که این ماده آب نیست؛ در برخی مواقع در محفظه احتراق، میعان رخ میدهد که باعث ایجاد شدن مایع شده و به صورت آب از اگزوز خارج میشود.
تغییر حالت، شکستگی یا خوردگی شمعها
تنها علامتی که نشانه از هیچ خرابی ندارد، تغییر حالت، شکستگی یا خوردگی شمع است که از روی فیزیک و ظاهر شمع قابل تشخیص میشود. شمع موتور سیکلت نیز صدمه میبیند و همین امر باعث از دست دادن کارایی و ویژگیهای اصلی آن خواهد شد. همچنین، شمع موتور سیکلت در صورتی که فشار زیادی بر روی آن باشد و حرارت زیادی نیز در مقابل آن قرار بگیرد، خواهد سوخت که برای رفع مشکل حتما باید آن را تعویض کرد. شکل سالم شمع موتور سیکلت، بدنه سفید، بدون هیچ تیرگی است.
بنابراین هرگونه تغییر شکل ظاهری در شمع مانند از بین رفتن اتصالات، سوختگی، خوردگی و یا زنگ زدگی، باعث از کار افتادن این قطعه خواهد شد و ممکن است خرابی زیادی را به بار آورد. به همین دلیل، به بررسی روزانه و یا هفتگی این قطعه تاکید داریم تا در اولین فرصت از خرابی آن مطلع شوید.
استارت نخوردن درست موتور سیکلت
به وجود آمدن جرقههای ناقص و استارت نخوردن موتور سیکلت، اغلب به دلیل خرابی شمعها میباشد و باید بدانید که زمان تعویض آنها فرا رسیده است. در زمان تعویض شمع، بهتر است که شمعهای ارزان و بیکیفیت را خریداری نکنید، زیرا هر کدام از آنها عمر بسیار کمی داشته و به دیگر قطعات موتور سیکلت آسیب میرسانند. تعویض شمع ممکن است که تقریبا ۱ ساعت به طول بیانجامد، اما تقریبا ۲ سال در صورت کارکرد درست با موتور خواهد بود. بنابراین در زمان تعویض شمع، یک شمع با کیفیت را انتخاب کنید.
در چه مواقعی باید شمع موتور را تعویض کرد؟
برای بسیاری از افراد سوال است که تعویض شمع در چه زمانی باید انجام شود که از خرابی آن و آسیب دیدن قطعات موتور سیکلت جلوگیری کنیم؟ در جواب این سوال باید بگوییم که شمع یکی از قطعات مهم موتور سیکلت است که با مدیریت سیستم سوخترسانی و نحوه عملکرد موتور سیکلت رابطه مستقیم دارد. از این رو شما باید هر روز و یا هر هفته اقدام به بررسی آن کنید و در صورت به وجود آمدن آلودگی در شمع، آن را تمیز کنید. این قطعه علاوه به مدیریت سوخت، اقدام به تولید جرقه و مشتعل کردن سوخت در داخل محفظه سیلندر را نیز بر عهده دارد.
پس از اینکه در یکی از این بخشهای موتور سیکلت، خرابی را مشاهده کردید، باید به شمع موتور سیکلت فکر کنید. به طور کلی، علائم خرابی موتور سیکلت هستند که شما را برای تعویض شمع راهنمایی میکنند، در غیر این صورت شمع موتور سیکلت سالم بوده و به خوبی کار میکند. توجه داشته باشید که در صورت بررسی شمع موتور سیکلت برای خرابی قطعات دیگر و سالم بودن آن، باید بخشهای دیگر موتور سیکلت را بررسی کنید. در ادامه با زمانهای درست تعویض شمع موتور آشنا خواهید شد.
- روشن نشدن موتور با چندین هندل یا استارت، نشانه زمان تعویض موتور سیکلت است.
- ایجاد صدای شلیک در اگزوز در زمان خلاص رفتن با گرفتن کلاچ، نشانه از زمان تعویض شمع موتور سیکلت است.
- زمانی که موتور سیکلت ریپ میزند، یعنی هوای کافی به درون آن نمیرسد که مشکل از شمع است.
- اگر موتورسیکلت با ساسات روشن میشود، اما بدون ساسات روشن نمیشود، زمان تعویض شمع است.
- در سرعت بالا، در زمان رها کردن گاز، از اگزوز هوا و صدا خارج میشود.
- هنگامی که موتور روشن میشود و بعد از گاز دادن، خاموش میشود، نشانه ازکتهتف۸ئ زمان تعویض شمع است.
- زمانی که سر شمع به رنگ سیاه درآمده و تمیز نیز نمیشود، باید شمع را عوض کنید.
- در زمانی که هوا سرد است، موتور روشن نمیشود، اما هنگامی که گرم است، به آسانی روشن میشود، نشانه از زمان تعویض شمع است.
نکاتی برای نگهداری از شمع موتور سیکلت
در این بخش نکاتی را به شما میگوییم که برای نگهداری از شمع موتور سیکلت، به کارتان خواهد آمد.
- استارت را به موقع بزنید.
- در بازههای زمان کوتاه، شمع را بررسی کنید.
- در زمان خرید یک شمع با کیفیت را انتخاب کنید.
- در صورت شکستن و یا کج شدن شمع، آن را تعویض کنید.
- بیهوده به موتور استارت نزنید.
آموزش تعویض شمع موتور سیکلت
برای تعویض شمع موتور ، انجام چند کار لازم است که هر کدام را باید به صورت مرحلهای انجام بدهید تا تعویض شمع موتور سیکلت به درستی انجام شود.
- در ابتدا باید محل تعویض شمع را پیدا کرده و سر پیچ آن را باز کنید.
- سپس شمع قدیمی را از جای خود خارج کنید که بتوانید برای تمیز کردن جایگاه شمع اقدام نمایید.
- پس از اینکه جایگاه شمع را تمیز کردید، شمع جدید را جایگزین کنید.
- در اینجا کار شما به پایان میرسد و تعویض شمع را به خوبی انجام دادید و در آخر نیز سرپیچ شمع را ببندید.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ یدک تیمچه با شما کاربران گرامی همراه بودیم و مشکلاتی که اغلب برای شمع موتور سیکلتها به وجود میآمد را گفتیم. برای اینکه از خرابی شمع موتور سیکلت جلوگیری کنید، بهتر است که یک فیلتر با کیفیت را خریداری کنید که در مقابل فشار زیاد مقاوم باشد. همچنین بهتر است بدانید که شمعهای پایه کوتاه برای موتور سیکلت مناسب هستند و یا شمعهای پایه بلند، زیرا هر موتور سیکلت دارای شمع خاص خود است. به نظر شما راه دیگر برای جلوگیری از خرابی شمعهای موتور سیکلت وجود دارد؟
بدون دیدگاه